Cisy do ogrodu
Jeśli szukasz uniwersalnej, atrakcyjnej i mało wymagającej rośliny do ogrodu, cis na pewno przypadnie Ci do gustu. Te piękne rośliny są w stanie rosnąć na większości gleb i nie mają specjalnych wymagań co do stanowiska i nasłonecznienia. Ogromna odporność na choroby i szkodniki sprawia, że nawet początkujący ogrodnicy doskonale sobie dają radę z uprawą cisów. Cisy to ciekawa, a na pewno nietypowa alternatywa dla żywotników. Jeśli zatem chcesz się odróżnić, zdecyduj się na te wspaniałe rośliny.
Atrakcyjne cisy do Twojego ogrodu!
Te piękne krzewy lub nieduże drzewa ozdobne z iglastych w sercach wielu ogrodników zyskały sobie szczególne miejsce. Cisy są długowiecznymi roślinami, rosną jednak wyjątkowo wolno. Mając około 30 lat, dorastają zaledwie do 3 - 4 metrów wysokości. Najstarszy w Polsce okaz cisa pospolitego jest jednocześnie najstarszym drzewem w kraju. Cis Henrykowski (Cis Henryk) może mieć nawet 1 300 lat! W tym wieku jego wysokość wynosi zaledwie niecałe 11 m. W czasie swojego życia był kilkukrotnie uszkadzany (w tym przez pocisk artyleryjski) jednak jego ogromna żywotność i niewielka pomoc botaników sprawiła, że do dziś prezentuje się zaskakująco dobrze.
Właśnie te niewielkie wymagania, przeogromna żywotność i odporność sprawiły, że cisy są drzewami popularnymi wśród ogrodników, zarówno tych początkujących, jak i bardziej doświadczonych. Wolno rosnące, znoszące cięcia drzewa nadają się do naturalistycznych założeń, ale również i do bardziej formowanych aranżacji.
Co ciekawe, cis jest rośliną dwupienną, zatem wyróżnić można okazy męskie i okazy żeńskie. Aby cieszyć się widokiem pięknych, czerwonych owoców (a właściwie osnówek, czyli specjalnej tkanki, która w całości lub w części okrywa nasiona) musisz na działce posadzić okazy odmiennej płci. Czerwone owoce rozwijają się jedynie na okazach żeńskich.
Cisy to mało wymagające drzewa. Dobrze będą rosły zarówno w pełnym słońcu, jak i w cieniu. Cisy dobrze rosną na żyznej, próchnicznej ziemi o lekko zasadowym odczynie. Dobrze poradzą sobie jednak i na uboższych stanowiskach. Gleba powinna być umiarkowanie wilgotna, cisy kiepsko radzą sobie w suchej lub mokrej ziemi. Lubią jednak dużą wilgotność powietrza, dlatego warto sadzić je nad oczkami lub ciekami wodnymi. Ogólnie są dość mrozoodporne, jednak zimne wiatry mogą im zaszkodzić — warto zatem sadzić je w miejscach raczej osłoniętych.
Zabiegi pielęgnacyjne są mocno ograniczone. Wiosną możesz wykonywać na cisach cięcia sanitarne, czyli usuwać uszkodzone lub przemarznięte pędy. Sztuki, które zostały posadzone z przeznaczeniem na żywopłoty lub szpalery (także na żywe rzeźby ogrodowe), należy regularnie przycinać. Przycinanie do formowanych form ogrodowych wykonuje się wczesną wiosną przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego. W razie potrzeby cięcie można powtórzyć w połowie lata. Późniejsze cięcia mogą osłabić roślinę i powodować jej przemarzanie zimą.
Zimą warto, zwłaszcza po szczególnie obfitych opadach, strząsać z roślin śnieg. Mokry i ciężki śnieg może bowiem powodować wyginanie się giętkich pędów i deformacje cisu. Szczególnie zatem w tej kwestii zadbaj o te okazy, które przeznaczone są na żywopłoty lub figury ogrodowe.
Cis pospolity (Taxus baccata)
Odmiana 'Elegantissima' to efektowny krzew o szerokim, rozłożystym pokroju. Dorasta do 1,5 m wysokości i podobnej szerokości. Pędy z atrakcyjnymi, szerokimi i płaskimi igłami są skierowane skośnie ku górze. Igły są niekłujące i miękkie, nie ma więc obaw o nieprzyjemne otarcia w trakcie prac ogrodowych lub zabawy z dziećmi. Krzew pięknie się przebarwia — wiosną igły są jasnożółtozielone, później bledną, a jesienią stają się intensywnie zielone. Jest mrozoodporny i świetnie znosi cięcie.
Kolumnowy pokrój ma z kolei 'Fastigiata Aurea'. Dorasta do 1,5 metra wysokości. Czerwone osnówki na żeńskich okazach są wyjątkowo atrakcyjne. Atrakcyjna na rabaty i kompozycje mieszane, można również hodować ją w pojemnikach. Podobny, kolumnowy pokrój ma również 'Fastigiata' oraz 'Fastigiata Robusta'.
Cisy o płożącym się pokroju to między innymi 'Repandens'oraz 'Summergold'. Cisty tych odmian mają również atrakcyjne, żółtawe wybarwienie. Ogród, w którym posadzono te odmiany, będzie na pewno atrakcyjny kolorystycznie i ciekawy.
Cis pośredni (Taxus media)
Odmiana 'Hicksii' jest niezwykle popularna ze względu na swój wzniesiony pokrój. Roślina dorasta do 2 metrów wysokości i około 80 centymetrów szerokości. Pędy ustawione są pionowo do góry i rozchylają się nieco na szczycie. 'Hicksii' jest doskonała na żywopłot, świetnie znosi cięcia, nawet wielokrotne w ciągu roku. Młode okazy sprawdzają się także jako okazy sadzone w pojemnikach, cisami zatem można cieszyć się także w aranżacjach na balkonach oraz tarasach.
Ostrożnie z cisami!
Pomimo swojej ogromnej atrakcyjności na cisy należy uważać zwłaszcza wtedy, gdy w ogrodzie bawią się dzieci lub zwierzęta domowe. Każda część cisa (oprócz osnówki, czyli obrastającej nasiona tkanki) jest trująca! Jeśli masz dzieci lub zwierzęta domowe, a jednocześnie chciałbyś cieszyć się pięknem cisów, warto rośliny te sadzić oddzielone od trawnika linią innych krzewów ozdobnych lub rabat. Zwierzęta roślinożerne instynktownie powinny omijać tę roślinę, a odpowiednia edukacja dzieci zapewni im dodatkowe bezpieczeństwo. Takie zabiegi pozwolą cieszyć się pięknem cisów, a jednocześnie roślina nie wyrządzi nikomu przypadkowo krzywdy.