Panele podłogowe - klasa ścieralności i użyteczności
Choć pachnącego lasem drewna nie zastąpi żaden materiał, panele podłogowe z wielu względów są dla niego świetną alternatywą. Przede wszystkim kosztują znacznie mniej, więc w przeciwieństwie do podłogi z litego drewna każdy może sobie na nie pozwolić. Są też bardziej funkcjonalne – odporne na ścieranie, zarysowania, wgniecenia oraz promieniowanie UV. Kolejną niezaprzeczalną zaletą paneli jest łatwość ich pielęgnacji oraz możliwość samodzielnego montażu tak zwanej pływającej podłogi (bez użycia kleju).
Co warto wiedzieć o poszczególnych rodzajach podłogi z paneli i o czym informuje nas klasa użyteczności oraz klasa ścieralności paneli podłogowych? Czy te same panele nadają się do pomieszczeń o różnym natężeniu ruchu czy może warto wziąć pod uwagę ich właściwości i przeznaczenie? Podpowiadamy!
W tym artykule:
1. Rodzaje paneli dodłogowych.
2. Parametry techniczne paneli.
3. Jak dobrać panele do wnętrza?
Rodzaje paneli podłogowych
Panele drewniane (panele podłogowe fornirowane) swoimi właściwościami są najbardziej zbliżone do litego drewna, ale w przeciwieństwie do niego mają budowę wielowarstwową. Z twardego, szlachetnego drewna liściastego wykonana jest tylko ich górna warstwa o grubości 2-4 milimetry, którą podobnie jak drewniane deski podłogowe zabezpiecza się lakierem, olejem lub woskiem. Rdzeń paneli tworzą natomiast deszczułki z miękkiego i gorszego jakościowo drewna iglastego (zwykle sosny) ułożone prostopadle do warstwy wierzchniej. Dzięki takiej budowie panele drewniane są bardziej odporne na wahania temperatury i wilgotności powietrza niż lite drewno, ale taką podłogę w przeciwieństwie do parkietu można odnawiać nie więcej niż 2-3 razy.
Znacznie tańszym i praktyczniejszym rozwiązaniem są panele laminowane, które mogą do złudzenia przypominać zarówno materiały naturalne, jak i kamień betonowy lub na przykład płytki gresowe. Są przy tym ciepłe w dotyku i szybkie w montażu – z łatwością położymy je samodzielnie, zwłaszcza jeśli wybierzemy zatrzaskowy system łączenia na click. Co więcej, położona podłoga jest od razu gotowa do użycia – nie trzeba jej cyklinować ani impregnować, ponieważ została zabezpieczona fabryczne.
Budowa paneli laminowanych jest bardzo prosta i podobnie jak w przypadku paneli drewnianych trójwarstwowa. Środkowa warstwa jest wykonana z płyt pilśniowych klejonych w wysokiej temperaturze i pod ciśnieniem (zazwyczaj z twardej, drewnopochodnej płyty HDF, rzadziej MDF). To właśnie od niej zależy wytrzymałość paneli laminowanych, czyli ich odporność na powstawanie uszkodzeń mechanicznych. Na warstwę środkową nakłada się laminat, a ten pokrywa się dodatkowo żywicą melaminową, która ma za zadanie ochronę powierzchni paneli przed wilgocią i ścieraniem.
Najnowsze na rynku są panele winylowe, które posiadają jeszcze lepsze właściwości użytkowe niż panele laminowane, dlatego są od nich nieco droższe. Przede wszystkim są całkowicie wodoodporne, więc nadają się do kuchni i łazienki. Ich giętkość, niewielka grubość oraz waga sprawia, że zapewniają większy komfort chodzenia i lepszą izolację akustyczną, nie trzeba więc stosować pod nie maty wyciszającej. Co więcej, panele winylowe LVT można kłaść nawet na ścianach i starej posadzce bez konieczności docinania drzwi oraz framugi. Podczas ich montażu kluczowe jest jednak staranne przygotowanie podłoża (dobrze sprawdzi się również odpowiednio dobrany podkład pod panele), ponieważ wszelkie nierówności mogą prowadzić do ich odkształcania się i powstawania nieestetycznych wypaczeń.
Jak wybrać panele podłogowe idealne do danego pomieszczenia? Co decyduje o ich odporności?
Panele podłogowe powinny być dostosowane do rodzaju wnętrza, w którym zostaną położone, dzięki czemu będą dobrze spełniały swoją rolę i zachowają swój estetyczny wygląd przez długie lata. Zupełnie inny rodzaj paneli sprawdzi się w sypialni, pomieszczeniach intensywnie eksploatowanych (pokój dzienny, korytarz) oraz miejscach szczególnie narażonych na wilgoć, takich jak np. kuchnia, łazienka oraz piwnica. Kupując podłogę do mieszkania lub domu, należy więc zwrócić uwagę na informacje od producenta, spośród których najistotniejsze są oznaczenia klasy ścieralności i używalności (inaczej użyteczności) określające wytrzymałość paneli i, co za tym idzie, ich przeznaczenie.
Klasy użyteczności paneli podłogowych - jak je interpretować?
W przypadku paneli podłogowych wyróżniamy sześć klas użyteczności (21, 22, 23, 31, 32, 33).
Pierwsza cyfra informuje, czy panele nadają się do użytku domowego czy komercyjnego. Klasa od 21 do 23 przypisana jest do paneli, które dobrze sprawdzą się w warunkach mieszkalnych, z kolei podłoga o klasie od 31 do 33 przeznaczona jest do obiektów użyteczności publicznej, takich jak na przykład hotele, biura, banki oraz przychodnie.
Druga cyfra informuje o dostosowaniu paneli do natężenia ruchu. Podłogę opisaną najniższą klasą 21 można położyć w sypialni, pokoju gościnnym, gabinecie i innych rzadko używanych pomieszczeniach (nie nadaje się do hallu ani salonu), natomiast najwyższa klasa 33 oznacza możliwość zastosowania paneli w miejscach ogólnodostępnych, z których codziennie korzysta bardzo wiele osób. Oczywiście panele przeznaczone do obiektów publicznych nadają się do domu (nigdy odwrotnie!), jednak jest to zbędny wydatek, który nam się nie zwróci.
Na opakowaniach paneli bardzo często poza cyframi znajdują się piktogramy – domek lub większy budynek (przeznaczenie domowe lub komercyjne) oraz jedna, dwie lub trzy sylwetki (określające zalecane natężenie ruchu od 1 do 3). Przykładowo, domek i troje ludzi po jego prawej stronie oznacza panele domowe, które bez wahania możemy położyć w pokoju dziennym oraz korytarzu.
O tym, jaka klasa użyteczności zostanie przypisana do konkretnych paneli, decyduje ich odporność na ścieranie, uderzenia, zaplamienie, żar papierosa, przesuwanie nóg mebli i krzeseł na kółkach oraz przyrost grubości po spęcznieniu.
Klasy ścieralności paneli podłogowych
Odporność na ścieranie decyduje o tym, jak długo panele podłogowe zachowają swój pierwotny wygląd. Opisuje się ją przy pomocy klasy ścieralności (AC) określanej na podstawie wyniku tak zwanego testu Tabera, który jest najlepszym sposobem na przewidzenie skutków długotrwałego użytkowania konkretnej partii paneli. Na czym on polega? Próbkę testowanej podłogi o powierzchni około 1 cm2 mocuje się na ruchomej platformie, która obraca się wokół własnej osi z zadaną prędkością. Następnie opuszcza się na nią tarcze z papierem ściernym i dociska z odpowiednią siłą aż do chwili, kiedy warstwa wierzchnia paneli ulegnie wytarciu.
Na podstawie testu Tabera wyróżnia się pięć klas ścieralności paneli podłogowych (od AC1 do AC5), przy czym im wyższa klasa ścieralności paneli, tym więcej za nie zapłacimy.
Klasa ścieralności AC1 – oznacza się nią panele o wyjątkowo niskiej trwałości i odporności na ścieranie. Nadają się jedynie do pomieszczeń sporadycznie użytkowanych.
Klasa ścieralności AC2 – panele podłogowe z takim oznaczeniem również nie są odporne na ścieranie, ale można je położyć w rzadko używanych wnętrzach (na przykład sypialniach), pod warunkiem że będziemy się poruszać po podłodze bez butów.
Klasa ścieralności AC3 – podłogi o takiej klasie ścieralności nadają się do większości pomieszczeń mieszkalnych, również tych o znacznym natężeniu ruchu (salonu, kuchni oraz jadalni).
Klasa ścieralności AC4 – jest przypisywana panelom o wysokiej odporności na ścieranie, po których można poruszać się w twardym obuwiu. Oznaczona tym symbolem podłoga teoretycznie przeznaczona jest do obiektów użyteczności publicznej, jednak w praktyce świetnie nadaje się do przedpokojów i do położenia na schodach.
Klasa ścieralności AC5 – opisuje panele stosowane w miejscach użyteczności publicznej o dużym natężeniu ruchu. Bardzo wysoka odporność na ścieranie przekłada się na ich wyjątkową wytrzymałość. Tego typu podłoga to inwestycja na długie lata.
Niektórzy producenci oferują również panel podłogowy mający ścieralność AC6 oraz AC7, jednak są one jeszcze twardsze i, co się z tym wiąże, bardziej kruche, dlatego nie warto w nie inwestować.
Osobom szukającym dobrych jakościowo paneli do wnętrza domu lub mieszkania sugerujemy wybrać takie, które mają klasę ścieralności AC3 lub AC4 oraz klasę używalności 23. Będzie można zastosować je zarówno w sypialni, jak i pokoju dziennym, a w przypadku wodoodpornych paneli winylowych również w łazience. Wybór niższej klasy ścieralności paneli do pomieszczeń codziennego użytku szybko pociągnie za sobą konieczność dokonania kosztownego remontu, więc trudno uznać takie rozwiązanie za oszczędny sposób na wykończenie wnętrz.